Genel Özellikler
Hidroklorik asit, güçlü hidrojen klorürün sulu çözeltisidir ve çok yaygın olarak kullanılan bir asittir. Saf halde gaz halinde olduğundan, sulu çözeltisi halinde satılır. Kimyasal özellikleri çözeltisinin konsantrasyonuna göre değişir. Halk arasında bilinen adıyla tuz ruhudur ve çok eski zamanlardan beri kullanılmaktadır. İnsanlar da dahil olmak üzere birçok hayvanın midesinde sindirimden sorumlu olan asittir. Nitrik asit ile birlikte, kral suyu diye bilinen asidi oluşturur.
Üretimi
Hidroklorik asit yukarıda yazıldığı gibi hidrojen klorürün sulu çözeltisidir. Dolayısıyla üretimi için öncelikle hidrojen klorür elde edilmelidir. Bunun birkaç farklı yolu olsa da günümüzde yaygın olarak başka kimyasalları üretmek için yapılan kloralkali gibi reaksiyonların yan ürünü olarak elde edilir. Üretilen hidroklorik asit genelde en fazla %38’lik konsantrasyonda üretilir. Kimyasal olarak %40’ın üzeri de mümkündür ancak bu oranlarda üretildiğinde buharlaşma hızı çok yüksek olduğundan ekstra basınç ve düşük sıcaklık gerektirir. Bu da maliyetleri artırdığından, özel durumlar haricinde tercih edilmez. Bu açıdan en verimli aralık %35 ile %30 aralığı olarak belirlenmiştir. Evde temizlik malzemesi olarak kullanılan versiyonları ise genelde %10 ile %12 aralığında üretilir.
Kullanım Alanları
Hidroklorik asit çok yaygın kullanılan bir kimyasaldır. Çelik üretiminde pas temizleyici olarak kullanılır ve hidroklorik asit ile pas temizlendikten sonra çeliğe dekapaj işlemi uygulanır. Aynı zamanda PVC üretiminde ham madde olan vinil klorit gibi birçok organik maddenin üretiminde klor kaynağı olarak hidroklorik asit kullanılır. Birçok inorganik malzemenin üretiminde de asit-baz reaksiyonlarında hidroklorik asit çok yaygın kullanılan bir asittir.
Güçlü bir asit olduğu için pH dengelici olarak birçok farklı reaksiyonda kullanılır. Bunların haricinde pil üretiminden temizlik malzemelerine, dericilikten petrokimyaya kadar birçok farklı endüstriyel alanda kullanılır.
Güvenlik Önlemleri ve Zehirlilik Durumu
Hidroklorik asit konsantrasyonuna göre farklı derecelerde etkinlik gösterse de genelde cilt ve göz için çok zararlıdır. Göz ile temasında kalıcı körlüğe sebebiyet verebilir. Cilt ile temasında ise özellikle yüksek konsantrasyonlarda ciddi yaralanmalara sebebiyet verebilir. Yüksek konsantrasyonlarda kolayca buharlaştığından dumanının solunmamasına dikkat edilmesi gerekir. Aksi halde ciddi üst solunum yolu ve akciğer problemlerine sebebiyet verebilir.
Ayrıca depolanması dumanına dikkat edilmeli, ağzı sıkıca kapatılmış kaplarda saklanmalıdır. Metaller için aşındırıcı olduğu için kesinlikle metal olmayan kaplarda saklanmalı ve saklanılan ortam iyi havalandırılmalıdır.
Değerlendirmeler
Henüz değerlendirme yapılmadı.